Bao năm không ăn mứt sen trần, tự dưng hôm qua tôi lại thấy thèm. Đêm hôm, còn lướt mạng xem ngoài Ninh Hương Hàng Điếu như ngày xưa tôi biết, thì còn chỗ nào có mứt sen trần ngon hơn không. Ngày xưa, tết nhất muốn có mứt sen trần, bà ngoại tôi thường đi bộ ra Hàng Điếu để mua về. Mứt sen để trong làn, bà ngoại xách trên tay. Bà đi guốc mộc, cây xanh nghiêng nghiêng trên phố, có không gian be bé trú trong bóng bà, bà đi đâu, nó theo đấy, cười khúc khích với mặt đường.
Mứt sen trần ơi mứt sen trần. Ta biết vì sao ta lại thèm mi rồi. Ký ức ùa về tế nhị chưa, làm rộn quả tim ta chỉ bằng đồ ăn thức uống, bằng cái món mứt sen nhỏ như khuy áo. Cái món mứt sen là không ăn nhiều được đâu, 1 đến 2 hạt thôi, ngậm trong miệng đến tan hết đường ra, rồi từ từ ăn cái hạt sen bở bùi trong miệng, nhai nhẹ và xiết răng chậm thôi, cho ngấm đến mãn nguyện cái vùng vị giác hảo ngọt thơm trên lưỡi, rồi mới nhẹ nhàng nuốt, cho cổ họng ấp ôm sự ngọt ngào thơm dịu. Rồi nhấp một hụm trà sen. Một hụm thôi chứ không phải một ngụm đâu nhé! Một ngụm là hơi to rồi, chứ một hụm thì rất vừa phải thôi mà còn khe khẽ, róc rách tí teo ở đầu lưỡi rồi mới từ từ mướt trôi vào cổ họng, xuống với bao la cõi lòng .
Tôi thích hình ảnh những lớp sóng đại dương dâng lên oai hùng như hổ, nhưng khi hạ thuỷ đáp xuống thì êm mịn vô cùng. Như thế mới là mạnh, mới là sự ghìm giữ tốc độ và âm thanh đến độ nín thinh. Giống như khi ta nói thầm thật nhẹ. Thực ra, thầm thì càng nhẹ mà âm thanh không thều thào đứt quãng, nghĩa là làn hơi và sự làm chủ thanh âm phải rất mượt và đầy nội lực. Cũng như vậy, bao hồi ức, xúc động và suy tưởng cỡ như một bề sâu nước đại dương, dồn lên mạnh mẽ xiết bao nhưng khi chạm vào trái tim khổ chủ thì dặt dìu, êm nhẹ như nai tơ vô số tội, để chỉ hiện tướng trong tâm hồn ta như dăm hạt mứt sen trần, trong đĩa sứ nhỏ xinh, bên một ấm trà cao cao, trên một chiếc đôn cổ được sắp bày bởi đôi tay của một người con gái cũ xưa của Hà Nội, chính là bà ngoại của tôi ngày ấy.
Vâng, cái đĩa mứt sen trần.
Ngày xưa khi tôi học lớp sáu, một người thầy ngồi bên tôi, chỉ vào cốc nước chanh pha đường bên trong có vài hạt nhỏ. Thầy bảo, biết đâu, trong cốc nước chanh này là cả một thế giới. Biết đâu, mỗi hạt chanh nhỏ này là cả một hành tinh, hay một mặt trời nào. Biết đâu, phần nước trong cốc nhỏ này lại là một đại dương. Nó nhỏ với ta nhưng bao la với những gì đó khác. Nhỏ và to, liệu chỉ là phóng tưởng. Biết đâu, câu chuyện của thầy và em đã lưu đọng và tồn tại trong một đám mây, trôi tới tương lai nào đó mà ở nơi ấy, người ta sẽ nhìn thấy bây giờ của chúng ta đã là quá khứ. Thực thà, tôi không hiểu vì sao thầy lại chọn chia sẻ với đứa học trò nhỏ xíu ngây thơ như tôi những cái nhìn “siêu vi” như vậy. Nhưng quả thật, những gì thầy nói đã mở cánh cửa thị giác trong tôi. Để rồi, tôi bây giờ có cái gì đó giống thầy hệt. Bảo sao, món mứt sen trần không đến một mình. Bé như khuy áo với vài hạt đường, mà nó bê tôi ra giữa ngã bảy, ngã mười, trở về với bao không gian cũ. Tâm hồn tôi như cánh diều thả buông trong gió, như cá gặp lại dòng sông xưa, ngào ngạt thân thương.
Gấp gáp quá, mứt sen ơi, mi bắt ta nhai kỹ nhưng lại ùa về trong ta quá chừng ký ức. Ta nhớ bà ngoại ta còn trẻ, hay mặc bộ vải xoa nhã màu thật thanh tao. Bà là người phụ nữ cao nhất nhà ta đấy. Ta nhớ cha mẹ ta hồi trẻ. Cha ta cao lớn vững chãi, không già râu tóc bạc phơ như bây giờ. Mẹ ta vẫn nấm nhùn như thế, nhưng trẻ và xinh lắm . Ta nhớ meo meo tiếng mèo kêu trong xó bếp. Nhớ cụ mèo đen kiêu hùng, hay gầm gừ và thích ăn rau muống. Ta nhớ chính ta hồi bé, ngây thơ hay đeo nơ, trong veo không õng ẹo. Ôi, ta nhớ vô vàn, phù, mệt quá, chỉ nhớ thôi mà cũng mệt. Bởi ta đã trở về nó thật đấy. Mà đi đâu chả tốn xăng, huống hồ về ký ức .
Viết đến đây, đĩa mứt sen trần lách cách trên bàn xưa, như là cười nhăn nhở. Ác thật. Nó nhử cho tôi thèm, rồi nhử cho tôi nhớ ngày xưa đến te tái linh hồn, mà vẫn đâu được tọt “cái khuy” nào vào ruột.
Nhưng mà, tôi cũng không thèm xơi nó nữa đâu, bây giờ, là sắp năm 2020 rồi. Tôi đi ăn quả mơ, hàng organic, của Thổ Nhĩ Kỳ, mê hơn nhiều!
(17-12-2019)
